Nếu người Việt mình đã quá quen với mã số CMND thì khi đến Nhật Bản sinh sống và làm việc từ trên 3 tháng trở lên bạn sẽ làm quen với một khái niệm mang tên mã số cá nhân hay còn gọi là My number (マイナンバー).
Vậy My number là gì và My number quan trọng như thế nào cho cuộc sống của bạn tại Nhật? Hãy cùng tìm hiểu và lưu lại những thông tin cực kỳ hữu ích về My number từ bài viết này nhé!
Mã Số Cá Nhân – My number là gì?
My number được chính thức áp dụng từ ngày 1 tháng 1 năm 2016 tại Nhật dành cho tất cả người dân đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản, kể cả người nước ngoài sinh sống hay làm việc tại Nhật Bản có thời gian cư trú trên 3 tháng.
Tại Việt Nam, mỗi người đều sẽ sở hữu một số chứng minh nhân dân riêng biệt cho mình và được sử dụng xuyên suốt. Ở Nhật Bản cũng tương tự như vậy, mỗi người sẽ sở hữu một số my number riêng cho mình và gắn liền suốt cuộc đời. Điều đặc biệt là số my number được cấp luôn cho cả người nước ngoài sinh sống hay làm việc tại Nhật Bản có thời gian cư trú trên 3 tháng.
My number được cấp bởi Cơ quan An sinh Xã Hội và Hệ thống Mã số Thuế Nhật Bản. My number là mã gồm 12 chữ số gắn liền với mỗi cá nhân, chứa toàn bộ thông tin của cá nhân đó để chính phủ Nhật Bản có thể quản lý thông tin rõ ràng.
Mỗi thẻ My number đều hiển thị thông tin cá nhân cơ bản như tên, ngày sinh, giới tính, địa chỉ, mã số cá nhân…Những thông tin riêng tư khác, chẵng hạn như mức thu nhập, đều không thể hiện trên thẻ.
Mã Số Cá Nhân – My number dùng để làm gì?
My number gắn liền với cuộc sống của bạn từ lúc mới đặt chân đến Nhật cho đến lúc rời đi.
Tham khảo những trường hợp bạn cần dùng My number dựa trên từng nhóm đối tượng khác nhau như sau:
■Học sinh, sinh viên: phải cung cấp My number cho nơi làm thêm, nơi xin học bổng, cho các đơn vị khấu trừ thuế làm thêm
■Người nội trợ, người giám hộ: phải cung cấp My number cho nơi làm thêm, cho cơ quan nhà nước khi đăng ký trợ cấp cho trẻ em, cho cơ quan nhà nước khi đi tiêm chủng cho trẻ.
■Cán bộ, công nhân viên chức: phải cung cấp My number cho nơi làm việc để làm giấy khấu trừ thuế và thực hiện các thủ tục liên quan đến bảo hiểm y tế, bảo hiểm lao động và chế độ lương hưu.
■Người già: phải cung cấp My number cho văn phòng lương hưu, cho các cơ quan nhà nước khi sử dụng các dịch vụ chăm sóc, phúc lợi xã hội và hệ thống hỗ trợ khi có thiên tai thảm họa.
■Người cần bổ sung bảo hiểm: phải cung cấp My number cho các tổ chức tài chính để làm thủ tục thanh toán bảo hiểm.
Như vậy, bạn sẽ phải cần dùng My number của mình cho rất nhiều trường hợp trong cuộc sống về công việc, nộp thuế, thủ tục an sinh xã hội, hệ thống hỗ trợ thiên tai, lương hưu và các loại trợ cấp xã hội.
Làm thế nào để đăng ký thẻ mã số cá nhân – My number tại Nhật?
Để đăng ký xin cấp thẻ my number tại Nhật, bạn có thể lựa chọn một trong hai cách sau:
Nộp đơn qua đường bưu điện
Sau khi nhận phiếu thông báo từ văn phòng thành phố và biết được thông tin My number của mình (tại mục 1 trên hình) bạn thực hiện 7 bước sau:
❖ Bước 1 : Cắt tờ thông báo theo vạch đỏ trên hình và sử dụng phần giữa.
❖ Bước 2 : Tại mục 3, điền ngày đăng ký.
❖ Bước 3 : Tại mục 5, điền tên và đóng dấu (nếu có)
❖ Bước 4 : Tại mục 4, dán ảnh 4.5cm x 3.5cm (nên chọn ảnh từ 6 tháng gần nhất).
❖ Bước 5 : Tại mục 7, để nguyên. Nếu bạn KHÔNG muốn nhận thẻ điện tử (chip IC) thì mới bôi đen vào lựa chọn mục này.
❖ Bước 6: Tại mục 8, nếu bạn đăng ký cho mình thì bỏ qua, nếu không bạn ghi thông tin người đại diện.
❖ Bước 7: Kiểm tra thông tin trên phong bì, phong bì này được văn phòng thành phố gửi kèm cùng thông báo My number.Kiểm tra mục 1, 2, 3, 4 xem đã đủ thông tin chưa, sau đó tick vào ô vuông đầu mục. Điền số bưu điện vào mục 5, địa chỉ nhận thẻ vào mục 6 và tên của bạn vào mục 7.
Với 7 bước trên đây, bạn đã hoàn tất thủ tục xin cấp thẻ my number qua đường bưu điện.
Nộp đơn trực tuyến
Để tiết kiệm thời gian, văn phòng thành phố cho phép bạn đăng ký trực tuyến để nhận thẻ My number. Bạn chỉ cần truy cập vào website: https://www.kojinbango-card.go.jp/, tại đây bạn sẽ thấy các bước hướng dẫn chi tiết để nộp đơn trực tuyến và làm theo hướng dẫn.
Sau phía quận làm xong thẻ mynumber thì sẽ điện thoại liên hệ với bạn để hẹn ngày đến lấy thẻ. Tùy tường thời điểm và quận khác nhau thì từ lúc đăng ký làm thể đến lúc nhận thẻ có thể mất từ 1-2 tháng nên các bạn nên đăng ký sớm khi rảnh nhé.
Khi đến lấy thẻ bạn cần mang theo một số thứ sau:
❖ Giấy xác nhận mà bên quận đã gửi về nhà cho bạn
❖ Giấy tờ xác nhận nhân thân như thẻ gai hay bằng lái xe,…
❖ Giấy 通知カード
Sau khi xác nhận xong thì sẽ tiến hành tạo mật khẩu cho thẻ mynumber của bạn. Hãy lưu mật khẩu thẻ cẩn thận và đừng cho ai biết nhé.
THAM KHẢO:
Một số lưu ý khi sử dụng thẻ my number tại Nhật
❖ Thời hạn của thẻ sẽ tương ứng với thời hạn ghi trên thẻ cư trú (在留カード) của bạn. Nên khi bạn gia hạn thẻ gai thì cũng cần lên quận để gia hạn thẻ mynumber (Nếu đến gia hạn trước ngày ghi trên thẻ thì sẽ được miễn phí, nếu sau ngày đó thì sẽ bị mất phí nên các bạn chú ý)
❖ Khi phát hiện bị mất thẻ cần gọi điện ngay đến số 0120-0178-27 để báo và khóa thẻ lại.
❖ Sự quan trọng của thẻ My number: thẻ này là chứng minh của Mã số cá nhân (My number) và danh tính của bạn trong suốt thời gian sinh sống tại Nhật. Vậy nên, bạn phải bảo quản thẻ cẩn thận.
❖ Không cung cấp mã số cá nhân tùy ý: trừ những trường hợp được pháp luật quy định, bạn phải giữ kín thông tin thẻ để đảm bảo quyền lợi của mình.
❖ Thẻ My number được cấp MIỄN PHÍ: trong quá trình xin cấp thẻ My number, nếu có bất kỳ ai gọi điện hoặc liên hệ bạn yêu cầu trả phí hoặc yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, tài sản, bảo hiểm hay bất cứ thông tin cá nhân nào thì bạn nên cẩn thận vì đó là chiêu trò lừa gạt của những cá nhân xấu. Thực tế là trong suốt quá trình phát hành thẻ, không có bất kỳ nhân viên nào từ văn phòng thành phố gọi điện cho bạn, hãy lưu ý kỹ điều này.
❖ Nắm rõ những vấn đề cần sử dụng My number: my number chỉ dùng để phục vụ các vấn đề liên quan đến cơ quan thuế, trợ cấp xã hội, hỗ trợ thiên tai và an ninh xã hội.
❖ Không tiết lộ thông tin My number của người khác: trường hợp bạn vô tình biết được và để lộ thông tin My number của người khác vì mục đích bất hợp pháp sẽ chịu hình phạt của pháp luật.
Lợi và hại của mã số cá nhân (My number) đối với người Việt trên đất Nhật
Thực tế thì My number mang lại rất nhiều lợi ích cho người Việt khi sinh sống và làm việc tại Nhật Bản vì bạn sẽ hạn chế tối đa được thời gian thực hiện giấy tờ, chẵng hạn như xin gia hạn thời gian lưu trú, xin bảo hiểm, xin trợ cấp…
Mặt khác, My number khiến nhiều người lo lắng vì thu nhập của bạn sẽ bị kiểm soát và quản lý chặt chẽ hơn bởi các cơ quan nhà nước. Như vậy, nếu du học sinh làm thêm quá 28 tiếng/tuần hoặc người đi làm nhận công việc làm thêm với thu nhập thường xuyên mỗi tháng thì sẽ dễ bị phát hiện. Việc này dẫn đến hậu quả rất lớn, du học sinh sẽ bị trả về nước còn người đi làm thì bị buộc nghỉ làm thêm, nghiêm trọng hơn thì có thể bị công ty chính cho thôi việc và bị bắt về tội trốn thuế.
Vì vậy, bạn nên cân nhắc thật kỹ và tránh vi phạm những quy định về lao động mà Nhật Bản đã đề ra.
Những thắc mắc thường gặp về mã số cá nhân – My number
❖ Phải làm gì khi bị mất giấy thông báo My Number hoặc mất thẻ My Number?
Khi phát hiện mất giấy thông báo hay thẻ My number, bạn phải ngay lập tức liên hệ tới tổng đài mã số cá nhân theo số 0120-0178-27 để báo mất và khóa thẻ mynumber lại. Tiếp đến bạn cần đến văn phòng quận nơi bạn đang sống để thực hiện thủ tục cấp lại mã số My number.
Trong thẻ My number của bạn không lưu lịch sử nộp thuế, thông tin tiền lương hay tiền bảo hiểm nên bạn không phải lo lắng gì về việc bị lộ thông tin cá nhân.
❖ Nếu đang có Thẻ đăng ký cư trú (住民票、在留カード) thì có cần làm thẻ My number không?
Nếu bạn sinh sống và làm việc tại Nhật từ 3 tháng trở lên, bạn bắt buộc phải có mã số cá nhân và làm thẻ My number. Thẻ đăng ký cư trú của bạn sẽ có hiệu lực cho đến ngày hết hạn nhưng ngay sau khi bạn nhận được mã số cá nhân thì thẻ cư trú của bạn sẽ tự động hết hiệu lực sử dụng.
Trên đây là tất cả những thông tin quan trọng bạn cần lưu ý về mã số cá nhân (My number) của mình trong quá trình sinh sống và làm việc tại Nhật Bản. Mong là những thông tin trên thật sự hữu ích và mang đến cho bạn một trải nghiệm sống dễ dàng hơn tại đất nước Nhật Bản xứ sở hoa anh đào này nhé.